Adakah Anda Pembawa Talasemia?

 Assalamualaikum.

Bebaru di berkesempatan menghadiri penerangan mengenai penyakit talasemia. Sebelum ni tak ambil tahu pun fasal penyakit dan pesakit ni, ye lah kita sihat kan? Bagus doktor yang jaga Unit Sekolah tu, beliau menerangkan dengan bahasa mudah untuk orang biasa faham.

Sejak 2016 lagi kerajaan telah menjalankan sesi saringan untuk pelajar tingkatan empat di sekolah-sekolah menengah kerajaan. Terhenti sekejap tahun 2020 dan 2021, kini disambung semula. Bukan sikit ya kosnya. Kalau kita buat ujian darah biasa di klinik swasta cajnya sekitar RM70 sekali buat.

Pelajar lelaki yang Hb kurang dari 13 dan pelajar perempuan HB kurang dari 12 menjadi orang yang disyaki berpenyakit talasemia tetapi bacaan akan dibuat bersama Mean Corpuscular Hemoglobin (Mch) yang mesti lebih daripada 37. Jika Mch tidak memuaskan, darah akan diambil sekali lagi dan dihantar ke Hospital Kuala Lumpur untuk dibuat ujian DNA. Hang dok Langkawi ka... mana ka... ke HKL juga sebab teknologi terkini hanya ada di sana. Ujian DNA ini sahaja kosnya RM3,000! Bersyukurlah jadi rakyat Malaysia, PERCUMA sahaja, jadi jangan banyak nau komplen tak puas hati.

Ujian saringan bersasar dengan kebenaran ibu bapa ini sebenarnya untuk menjejak pembawa penyakit talasemia dan mengelakkan mereka berkahwin dengan pembawa lain di masa hadapan. Jenis Alpha, Beta, HSTC antara jenis yang biasa ada di Malaysia. Biarlah mereka mencari pasangan yang normal (bukan pembawa apa-apa jenis talasemia) kerana jika suami pembawa isteri juga pembawa, anak-anak akan berisiko untuk menjadi penghidap major yang membawa maksud akan melalui proses memasukkan darah setiap bulan SEPANJANG HAYAT atau keguguran sewaktu mengandung. Kata Dr Ain, proses memasukkan darah akan mengambil masa empat jam dan akan dipantau beberapa jam lagi. Kanak-kanak yang menghidap talasemia biasanya akan belajar di hospital bersama pesakit kronik yang lain, contohnya kanser. Daripada sedikit pembacaan, tambah darah pun ada risko juga. Jika zat besi berlebihan kita boleh dapat penyakit lain pula. Walau bagaimanapun pembawa akan hidup macam biasa je dan kalau bacaan hemogobin normal tiada apa yang perlu dirisaukan. 

Jika salah seorang anak disahkan menjadi pembawa talasemia, adakah ahli keluarga lain perlu menjalani ujian saringan darah?

Ya. Sebenarnya ibu bapa tidak perlu sebab dah berkahwin pun...tetapi jika nak tahu siapa sebenarnya pembawa sama ada ibu atau bapa atau kedua-duanya sekali eloklah buat ujian.

Bagi adik-beradik lain, adalah sangat digalakkan untuk menjalani ujian saringan di Klinik Kesihatan Kerajaan. Percuma sahaja, hanya perlu bawa kad talasemia abang/kakak/adik. Mungkin klinik kesihatan kecil tak jelas fasal ni, terangkan saja tetapi jika mereka tak pasti juga pergilah ke klinik kesihatan yang lebih besar. Kerajaan dah mulakan usaha ni sejak 2016 lagi.

Pasangan yang bakal berkahwin juga boleh bawa kad talasemia abang/kakak/adik (kena datang bersama bakal pasangan). Buatlah ujian untuk masa depan bersama. Jika dua-dua pembawa carilah jodoh lain. Semoga semuanya baik-baik belaka setelah berusaha mengelak.

Adakah pembawa talasemia boleh menderma darah?

Boleh! Dengan syarat kena isytihar sahaja sebab genetik kita takkan berubah, genetik kita warisi daripada ibu bapa. Sel darah akan berganti setiap tiga bulan.

Risiko menghidap talasemia boleh dielak dengan kemajuan ilmu. Allah suruh berusaha berdoa dan bertawakal, bukan terus berserah kepada takdir sahaja. Jadi kita ikutilah saranan pakar untuk menjalani ujian saringan talasemia selain ujian saringan HIV sebelum berkahwin untuk kebaikan bersama. Belum tentu kita mampu untuk melihat anak kecil yang terpaksa dicucuk setiap bulan. Kita juga mahu mengelakkan memilih penceraian sekiranya hanya selepas berkahwin baru kita tahu bahawa pasangan tidak boleh melahirkan kerana gabungan genetik yang tidak sesuai.

Nauzubillahminzalik.

نَعُوْذُبِاللهِ مِنْ ذَالِكَ (Kami berlindung kepada Allah daripada hal tersebut).

***   ***   *** 

Dari fb Asmah Chem, sebelum dijodohkan dengan suaminya beliau menceritakan bahawa beliau mahu mereka berdua menjalani saringan kesihatan komprehensif, bukan sekadar ujian HIV yang diwajibkan Jabatan Agama Islam. Biasalah, ramai yang mengecam. Selepas menghadiri sesi penerangan Dr Ain, sesungguhnya tindakan Asmah Chem adalah sangat betul.